مهمترین اعمال این ماه
شب اوّل:
این
شب به نام «لیلة المبیت» مزیّن است، در این شب یک حادثه مهمّ تاریخى واقع
شد و آن این که در سال سیزدهم بعثت، رسول خدا(صلى الله علیه وآله) از مکّه
به قصد هجرت به سوى مدینه، از شهر خارج شد و در «غار ثور» پنهان گردید و
امیر مۆمنان على(علیه السلام) براى اغفال دشمنان، فداکارانه در بستر رسول
خدا(صلى الله علیه وآله) خوابید
آیه
شریفه «وَ مِنَ النّاسِ مَنْ یَشْرِى نَفْسَهُ ابْتِغاءَ مَرْضاتِ اللّهِ
وَ اللّهُ رَءُوفٌ بِالْعِبادِ ؛ بعضى از مردمِ (با ایمان و فداکار) جان
خود را در برابر خشنودى خدا مى فروشند و خداوند نسبت به بندگان مهربان
است»(1) در حقّ آن حضرت نازل شد.(2)
سال هجرت رسول خدا(صلى الله علیه وآله) مبدأ تاریخ مسلمانان است و تحوّلى عظیم در جهان اسلام روى داد.
1- روزه گرفتن به شکرانه سلامتی پیامبر اعظم و امیرمۆمنان از گزند کفار و مشرکان در اول ربیعالاول.
2- خواندن زیارت پیامبر (صلی الله علیه و آله) و علی (علیه السلام) در این روز.
روز هشتم:
در
روز هشتم ربیع الأوّل، سال 206، شهادت امام حسن عسکرى(علیه السلام) طبق
روایتى واقع شده است و از همان روز، امامت حضرت صاحب الزّمان، حجّة بن
الحسن ـ عجّل الله تعالى فرجه الشریف ـ آغاز گردید.(3)
در این روز شایسته است زیارت امام حسن عسکری علیه السلام خوانده شود.
روز دهم :
روز
ازدواج رسول خدا(صلى الله علیه وآله) با حضرت خدیجه کبرى(علیها السلام)
است در حالى که رسول خدا(صلى الله علیه وآله) 25 ساله بود و حضرت
خدیجه(علیها السلام)40 ساله. به همین مناسبت روزه این روز به عنوان
شکرگزارى مستحب شمرده شده است.(4)
روز دوازدهم:
این
روز مطابق نظر مرحوم شیخ کلینى و مسعودى و همچنین مشهور میان اهل سنّت،
روز ولادت با سعادت نبىّ مکرّم اسلام(صلى الله علیه وآله)است.(5)
همچنین
در این روز، رسول خدا(صلى الله علیه وآله) بعد از 12 روز که مسیر راه میان
مکّه و مدینه را پیمود وارد مدینه گردید.(6) و نیز روز انقراض دولت بنى
مروان در سال 132 است.(7)
اعمال مستحب در این روز به شکرانه انقراض دولت اموی دو مورد است:
1- روزه گرفتن.
2- دو رکعت نماز مستحبی که در رکعت اول بعد از حمد، سه بار سوره کافرون و در رکعت دوم بعد از حمد سه بار سوره توحید خوانده میشود.
روز چهاردهم:
در سال 64 در چنین روزى، یزید بن معاویه به هلاکت رسید.(8)
وى
پس از سه سال و نُه ماه خلافت که همراه با جنایات عظیمى بود - که مهمترین
آن واقعه کربلا و شهادت ابى عبداللّه الحسین(علیه السلام) و یارانش مى باشد
- در سنّ سى و هفت سالگى در منطقه «حوران» زندگى ننگینش به پایان رسید
جنازه اش را در دمشق دفن کردند ولى اکنون اثرى از او نیست.(9)
شب هفدهم:
طبق روایات مشهور شیعه، شب ولادت حضرت خاتم الانبیا، رسول معظّم اسلام(صلى الله علیه وآله) است و شب بسیار مبارکى است.(10)
1) غسل به نیّت روز هفدهم ربیع الاوّل.(فلاح السائل، صفحه 61 )
2)
روزه: که براى آن فضیلت بسیار نقل شده است، از جمله در روایاتى از ائمّه
معصومین(علیهم السلام)آمده است: کسى که روز هفده ربیع را روزه بدارد،
خداوند براى او ثواب روزه یکسال را مقرّر مى فرماید.(اقبال، صفحه 603 )
3) دادن صدقه، احسان نمودن و خوشحال کردن مۆمنان و به زیارت مشاهد مشرّفه رفتن.(همان مدرک )